Niet iedereen is geschikt om te werken als interimmer. Iemand kan uitstekend functioneren in een vast dienstverband en in een nieuwe baan, maar minder goed uit de verf komen als interim professional. Wat maakt het werken in de interimwereld zo anders? Anders gezegd: wat zijn 11 kenmerken van een goede interimmer? We zetten ze voor u op een rij.
De organisatie die op zoek is naar een interimmer, doet dat niet zomaar. Er wordt bewust gekozen voor een tijdelijke professional en niet om iemand een vast dienstverband te geven. Hier kunnen diverse redenen voor zijn. Er kan iemand langere tijd ziek zijn. Er is tijdelijke ondersteuning nodig, of juist tijdelijk een leidinggevende functionaris. Het einde van het jaar nadert en er liggen nog projecten die moeten worden opgepakt en afgerond. Ook kan er een klus liggen die geen van de huidige medewerkers er bij kan nemen. Soms speelt er iets binnen een organisatie of binnen een afdeling waar men een interim manager naar wil laten kijken. Wat de reden ook is, er is tijd verstreken tussen het moment waarop eigenlijk al duidelijk was dat er iets moest gebeuren en het moment waarop werd besloten dat er iemand ingehuurd moet worden. Op het moment dat u als ‘de redder in nood’ de organisatie binnen stapt, zijn de verwachtingen meestal dan ook hoog. U gaat de klus klaren, u gaat de andere medewerkers ontlasten, u pakt dat belangrijke project op, u gaat in kaart brengen wat dit bedrijf of deze afdeling nodig heeft, u legt de basis voor een reorganisatie. Althans, dat is de verwachting van het management. Dit zorgt voor een bepaalde druk waar u mee om moet kunnen gaan. Vergeet ook niet dat als u niet voldoet, het management zal moeten toegeven dat ze de verkeerde keuze hebben gemaakt. We hoeven u vast niet uit te leggen dat dat wel het laatste is wat ze willen. De druk ligt bij hen, maar ook bij u.
Dit betekent ook dat er in de meeste gevallen minder tijd is om kennis te maken, rond te kijken in de organisatie en ingewerkt te worden, laat staan deel te nemen aan een introductieprogramma voor nieuwe medewerkers. U stapt niet in een functie waarin u die nieuwe collega bent die nog niet alles weet en nog een beetje ontzien moet worden. U krijgt geen tijd om uitgebreid ervaring op te doen en de gelegenheid krijgt om van daaruit te groeien. Nee, als interim medewerker en zeker als interim manager plugt u in en gaat u aan de slag. U laat zien dat u eerder dit soort klussen hebt gedaan en dat u weet waar u moet beginnen. U hebt eerder al met dit systeem of met vergelijkbare andere systemen gewerkt en u heeft duidelijk zichtbaar eerder met dit interimbijltje gehakt. Het liefst hoeft u nauwelijks ingewerkt te worden, stelt u de juiste vragen aan de juiste persoon en pakt u de eerste dag al dingen op. Als u al snel resultaat laat zien, is dat precies wat de opdrachtgever van u verwacht. U krijgt al snel het gevoel dat u iets toevoegt aan de organisatie? Mooi, daar bent u voor ingehuurd, daar krijgt u goed voor betaald (in ieder geval meer dan in loondienst).
Als freelancer heeft u vrijheden die u in loondienst niet had. Pakt een opdracht in de praktijk anders uit dan u had verwacht (of dan u is verteld)? Bevalt de sfeer in de organisatie u niet? Hebt u het idee dat dit toch niet de juiste klus voor u is? Loopt u tegen muren waar u nooit doorheen zal komen? Jammer, maar u kunt beslissen er direct mee te stoppen. Dat geldt echter ook andersom, dus voor uw opdrachtgever. Vindt men u bij nader inzien toch minder geschikt voor deze opdracht? Heeft men het idee dat u niet past binnen de organisatie? Blijkt er toch intern iemand beschikbaar te zijn? Is men niet tevreden met uw eerste stappen en ziet men te weinig vooruitgang? Met een beetje pech hoeft u morgen niet meer te komen en drogen dus ook uw geplande inkomsten op. Zo snel als u hebt ingeplugd, moet u wellicht ook weer een keer uitpluggen. Kunt u goed omgaan met deze onzekerheid? Hebt u een buffer voor periodes dat u geen opdracht hebt? Dan is dat een absolute pré om te werken in interim management. Vindt u dit heel erg lastig? Dan lijkt het verstandig om nog eens goed na te gaan of werken als zzp'er wel iets voor u is. Praat er zeker ook over met verschillende mensen die u goed kennen en luister naar hun eerlijke adviezen. De beslissing neemt u uiteraard zelf.
Nog meer dan wanneer u solliciteert naar een baan in loondienst zult u overtuigend moeten overkomen. Er hangt immers een hoger prijskaartje aan uw kostuum als u binnen stapt. Uw gesprekspartners moeten het gevoel krijgen dat u de juiste persoon bent voor deze klus, dat u dit tarief waard bent. Er zal worden doorgevraagd naar uw ervaring en naar uw skills, en hoe u denkt deze tijdelijke job aan te vliegen. U dient uzelf dus neer te kunnen zetten als de juiste, liefst zelfs als de perfecte kandidaat voor deze opdracht. Als u eenmaal bent begonnen, is die overtuigingskracht ook nodig bij uw tijdelijke collega´s. Het zal bekend zijn (en snel rond verteld worden) dat u een interim collega bent. Mensen weten dus ook dat u zeer goed betaald krijgt voor uw inzet en vinden daar iets van. U kunt dus alleen maar heel goed presteren (en kunt dus alleen maar verliezen), anders bent u in steeds meer ogen uw hoge tarief niet waard. Het tegendeel is ook waar: ziet men dat u inderdaad kennis van zaken heeft en dat er verbetering optreedt, dan hebt u steeds meer mensen aan uw zijde. Dat kan heel goed van pas komen bij de volgende stappen binnen deze organisatie en mogelijk ook daarbuiten.
Hoe flexibel bent u? Als u in loondienst werkzaam bent, kent u de organisatie waar u werkt steeds beter, op een gegeven moment door en door. Hoe anders is dat wanneer u (als het lekker loopt) van de ene naar de andere opdracht holt en overal tijdelijk werkt? Dan hebt u veel minder tijd om zowel collega´s als de organisatie echt goed te leren kennen. Als u eenmaal wat leuke contacten hebt, wellicht eens een goed gesprek hier en daar, en begrijpt hoe afdelingen écht met elkaar samenwerken en communiceren, houdt uw opdracht soms al op. U neemt afscheid, uw collega´s zijn uw collega´s niet meer. Uw logt uit, ruimt uw spullen op, pakt uw tas in en verlaat het gebouw, hopelijk door de voordeur. Wellicht stapt u morgen een ander gebouw binnen, of volgende week. Het spel van kennismaken, snel presteren en weer loslaten begint opnieuw. Kunt u dit? Mooi, welkom in de wondere en zeer interessante wereld van het interimmen!
Als interim professional hebt u een goed tarief. Daarin hebt u meegenomen dat u geen pensioen opbouwt en dat u een (dure) arbeidsongeschiktheidsverzekering moet afsluiten (of een goed alternatief heeft). Ook hebt u voor u zelf een stukje onzekerheid ingecalculeerd. U kunt weliswaar per uur, per dag, per week, per maand meer inkomen vergaren, maar u zult ook wel eens een periode geen goed betaalde klus hebben. Of wellicht neemt u een keer een interim opdracht (ver) onder uw normale prijs aan. Hoe gaat u om met de situatie dat u langere tijd geen of veel minder inkomsten heeft? Wanneer wordt u onrustig en slaat bij u de onzekerheid toe? Met andere woorden: hoe gaat u hier in mentaal opzicht mee om? Waar ligt het kantelpunt?
Verder hebt u ook een onregelmatiger leven dan in loondienst. Met periodes bent u heel erg druk, en hebt u wellicht nauwelijks tijd voor andere zaken en minder privétijd. Opeens is daar een periode van weken lang niet werken en enorme zeeën van tijd, terwijl iedereen om u heen aan werk is. Hoe gaat u hier mee om? Kunt u snel schakelen en zich aanpassen aan de nieuwe situatie? En als er dan weer een opdracht voor de deur staat, hoe vlot bent u weer helemaal in dat nieuwe en noodzakelijke werkritme?
Tot slot is er nog een andere vorm van ontbrekende regelmaat. Hoe gaat u om met de grote onbalans tussen maanden waarin het geld maar binnen blijft stromen en periodes waarin er alleen maar euro’s van uw banksaldo af gaan? Hoe vergaat het u als er ook nog geen zicht is op een nieuwe inkomstenbron? Lukt het u om geld te reserveren voor deze periodes? Met een financiële planning krijgt u vast iets meer rust. Als u weet wat u gemiddeld per maand nodig heeft, kunt u dit makkelijk doorrekenen naar een jaar, rekening houdend met wat extra uitgaven zoals uw vakantie(s). Hoe eerder in dit jaar u dit totaalbedrag al interimmend hebt verdiend, hoe relaxter u waarschijnlijk bent. Het gaat erom niet in paniek te raken en vertrouwen te houden dat die maanden van financiële weelde heus weer aan gaan breken.
We zijn ongeveer halverwege onze lijst met 11 kenmerken van een goede interimmer. Wat iemand ook een interim manager bij uitstek maakt, is dat hij snel de organisatie doorziet. Zoals al aangegeven is er geen tijd om eens rustig door de organisatie te wandelen, wat gesprekjes aan te gaan, aantekeningen te maken en dan eens productief te worden. Nee, de directie of het management verwacht van u dat u snel ter zake komt. U ziet al snel hoe de lijnen tussen de afdelingen écht lopen, hoe er wel of niet wordt gecommuniceerd, wie naast de leidinggevenden informeel sturing geven, wie de zwakke schakels in bedrijfsprocessen zijn et cetera. U schakelt snel, luistert goed en trekt op zeer korte termijn de juiste conclusies, liefst met een plan van aanpak of een lijst van aanbevelingen.
Hoe goed u ook bent in uw vak, hoe omvangrijk uw ervaring ook is: er zijn opdrachten waarvoor u minder geschikt bent. Al bent u nog zo toe aan een nieuwe klus: reageer niet als u een oproep ziet die niet bij u past. Wordt u benaderd voor die goed betaalde tijdelijke job die heel iets anders is dan u voornamelijk hebt gedaan: spreek het uit. Gaat u op gesprek en krijgt u ter plekke het gevoel dat u niet de juiste kandidaat bent: wees er eerlijk over. Het is niet slim om aan een klus te beginnen als u denkt dat die niet passend zal zijn. Mocht dat inderdaad blijken, dan benadeelt u zowel uw opdrachtgever als u zelf. Voor u het weet, horen andere potentiële opdrachtgevers dit (vaak werkt u in een relatief klein wereldje) en daalt uw populariteit. Dit komt uw kansen op de markt dus absoluut niet ten goede. Het gaat er ook om dat u durft te wachten op een opdracht die wél goed bij u, uw ervaring en uw capaciteiten past. Dit komt uw cv alleen maar ten goede en levert vast weer nieuwe en mooie kansen op.
Voortbordurend op het bovenstaand: interim management is ook een kwestie van keuzes maken. De markt van het interim management is geen snoepwinkel waarin u als freelancer maar alles koopt wat u lekker vindt. Ook als zzp'er is het verstandig om aan carrièreplanning te doen. Veel ondernemers vinden het spannend om zich te richten op een bepaalde doelgroep omdat ze bang zijn dat ze omzet missen. Maar uit onderzoek blijkt dat juist de mensen die zich specialiseren het goed doen op de markt. Niet zo gek natuurlijk: u zoekt zelf meestal ook een specialist voor uw eigen klussen en werkzaamheden, liever dan iemand die van alles kan. Durf dus keuzes te maken en stippel een lijn voor u zelf uit. Beantwoord de bekende maar altijd van toepassing zijnde vraag: waar wil ik staan over vijf jaar?
Door: Robert Heideman
