Voor een tijdelijke periode kan een interim professional een functie in een bedrijf of organisatie vervullen, waardoor gaten van personeelsgrootte gevuld worden en zelfstandige professionals veel verschillende ervaringen opdoen. Het ontstaan van de interim markt begint eind vorige eeuw en tegenwoordig zijn interimmers niet meer weg te denken in de bedrijfswereld. Ze zorgen namelijk voor een veel flexibelere arbeidsmarkt en laten functienamen en -grenzen steeds meer vervagen.
In dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over interim door te beginnen met de betekenis ervan. Vervolgens wordt de geschiedenis van deze markt besproken, gevolgd door de voordelen van werken op interimbasis en interimmers inhuren en essentiële eigenschappen voor elke beginnende zelfstandige professional. Tot slot zal de huidige interimmarkt belicht worden.
Deze term is afkomstig van het Latijnse "ad interim", wat letterlijk "in de tussentijd" betekent. Het wordt als voorvoegsel gebruikt voor iemand die tijdelijk een bepaalde functie vervult. In veel gevallen worden interimmers op projectbasis ingehuurd, wat binnen veel verschillende soorten organisaties mogelijk is. De opdrachtgever huurt de professional in, omdat hij of zij tijdelijk geen ander personeel beschikbaar heeft om de taak te vervullen. Dit maakt interimmers flexibel inzetbaar, waardoor opdrachtgevers makkelijk in kunnen spelen op de behoeften van de markt.
Interimmers genieten van meer vrijheid dan vaste werknemers, maar dit gaat gepaard met meer verantwoordelijkheid. Op interimbasis werken, betekent dat je in een relatief korte tijdsperiode met veel verschillende opdrachtgevers in aanraking komt, welke allemaal andere eisen en wensen hebben voor de invulling van de taak. Deze vaardigheden en ervaringen kun je wel weer meenemen in latere dienstverbanden en werksituaties.
Interimmers kunnen binnen allerlei branches en bij veel soorten organisaties werken. Veel van hen zijn overigens werkzaam in Accounting & Finance, wat met 47 procent momenteel de meest bezette sector is. Hierop volgen de juridische sector en de wereld van verander- en projectmanagement, beide met een bezettingsgraad van tien procent.
Organisaties streven steeds meer naar flexibiliteit, waardoor zij minder geneigd zijn om vaste werknemers aan te nemen en juist meer behoefte ontwikkelen voor interim professionals. Interimmers verwachten hierdoor dat zij meer zullen verdienen en zijn ook vaker tevreden met hun inkomen, aangezien 83 procent dit beweert tegenover 69 procent van het vaste personeel. Daarnaast is maar vier procent van alle interimmers ontevreden over zijn of haar uurtarief, terwijl dit onder de vaste medewerkers tien procent is.
Op dit moment is de interimmarkt aan het stabiliseren, waardoor vraag en aanbod ook beter op elkaar aansluiten. Verhogingen van uurtarieven komen nog steeds elk jaar voor, maar meestal is dit niet meer dan een maximale verhoging van drie procent. Echter, interim professionals in de compliance, data analytics, regulatory reporting en risk management vormen een uitzondering, aangezien hun tarieven ver boven die van vaste salarissen liggen. Dit komt door het belang van de projecten die zij voor een organisatie uitvoeren. Meestal komt hier ook nog veel urgentie bij kijken, waardoor opdrachtgevers meer bereid zijn om een hoger bedrag te betalen.
Interimmers vinden het, in tegenstelling tot werknemers in vaste dienst, helemaal niet belangrijk om te werken voor een bekend merk of bedrijf. Dit zijn vaak grote bedrijven, waardoor je als werknemer ook maar een klein onderdeel van een groot geheel vormt. Op het gebied van tijdelijke opdrachten bij verschillende opdrachtgevers zijn professionals meer geïnteresseerd in kleine bedrijven, waar ze meer verantwoordelijkheden krijgen. Tevens zijn de resultaten van het werk in dit geval een stuk zichtbaarder. Mocht het toch niet helemaal bevallen, dan is het gelukkig maar voor een tijdelijke periode.
Nederland wordt gezien als de uitvinder van de interimmarkt, wat begon bij het realiseren van interimmanagement. Hierbij is een tijdelijk ingeschakelde manager gespecialiseerd in uiteenlopende opdrachten. De term werd als eerste in deze vorm gebruikt in het Limburgsch Dagblad op 1 augustus 1980, waarin een "ad interimmanager" genoemd wordt als uitvoerder van een opdracht bij een hartkliniek met een personeelstekort.
Het Nederland Dagblad volgt in hetzelfde jaar het voorbeeld op door te schrijven dat de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij vaststelt dat organisaties behoefte hebben aan interimmanagement binnen hun bedrijf. Op dat moment beginnen commerciële bureaus zich op deze nieuwe vraag vanuit de arbeidsmarkt te storten door in de Randstad Holland en Centraal-Nederland interimmanagement als dienstverlening beschikbaar te stellen. Het ontwikkelen van dit aanbod begon al jaren eerder, maar is pas vanaf dit jaar onder de term interim uitgedragen.
Twee jaar later, in 1982, legden twee interimmanagers in het NRC uitgebreid uit wat het vakgebied precies inhield. Ze benadrukten vooral dat er een groot gebrek was aan deskundigheid en flexibiliteit in diverse sectoren. Dit maakte de behoefte voor tijdelijk personeel erg groot, bij commerciële bedrijven en zelfs bij de overheid. Immers kunnen zij de overgebleven functies met hun brede expertise invullen zolang als nodig is, zonder dat bedrijven aan een vast contract vastzitten.
Freelance is al een stuk eerder uitgevonden, namelijk in 1819 door Walter Scott in een door hem geschreven roman. Het duurde even voor het woord in Nederland opdook, aangezien het pas in 1914 in het Algemeen Handelsblad verscheen. Deze krant schreef dat een los werkman, een "freelance", zijn producten aanbood aan meerdere afnemers. In dit geval ging het over journalisten die veel zelfstandig actief waren, maar de term werd in de hierop volgende jaren veel meer gebruikt.
Rond 1920 dook de term ook in verhalen op over Hollywood en acteurs en actrices die onder hun vaste contracten uit waren gekomen bij grote studio's om zelfstandig aan de slag te gaan. Toen waren acteurs en actrices namelijk vaak in vaste dienst. Toch volgde deze beroepsgroep de journalisten op door niet op vaste basis meer verbonden te blijven aan één onderneming, maar verschillende ondernemingen tijdelijk te dienen. Dit voorbeeld volgden meerdere beroepen, aangezien de Telegraaf in 1939 freelance piloten beschreef als zelfstandigen. Dit was slechts het begin van een nieuwe beweging.
Een andere beweging was die van de zelfstandige zonder personeel, wat afgekort wordt met zzp. Ook dit aantal is flink gestegen sinds het ontstaan. Deze toename vorige eeuw was grotendeels te danken aan de last van afhankelijkheid van werknemers in loondienst. Daarnaast werden werknemers toentertijd veel uitgebuit, terwijl ze hun leidinggevende nauwlettend en zonder tegenspraak moesten gehoorzamen. Als gevolg hiervan besloten veel medewerkers het als zelfstandige te gaan proberen. Dit leidde tot zorgen, zoals Frank van der Goes in 1909 benadrukt.
De term zelfstandige zonder personeel werd voor het eerst genoemd in de Haagse Courant in april 1930. De krant liet weten dat 190.000 zelfstandigen zonder personeel met de ondergang bedreigd werden. Het ging overigens over mensen die producten of diensten verkochten onafhankelijk van een bedrijf of organisatie. Ook in 1967 dook de zzp'er weer op in het Nieuwsblad van het Noorden, waarbij het vraagstuk van de uitkering bij langdurige ziekte van een zelfstandige aangekaart werd. Hierop volgden meerdere vraagstukken over deze nieuwe beroepsgroep, zoals het wel of niet krijgen van belastingverlaging, wat nog voor lange tijd stof heeft doen opwaaien.
Toch kwam het begrip zzp'ers pas echt overdadig in het nieuws in de jaren negentig, waarbij ze werden aangeprezen als harde werkers. Zelfstandige zijn werd gezien als de oplossing voor vakmannen en -vrouwen die hun geluk niet bij een vaste baas konden vinden. Om het zzp-schap officieel in te luiden, werd in 2001 de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) in het leven geroepen. Dit kon een zzp'er aanvragen om bij de Belastingdienst aan te geven of opdrachtgevers wel of geen belasting in moesten houden. Tegenwoordig bestaat dit niet meer, maar kunnen opdrachtgevers en zzp'ers modelovereenkomsten gebruiken.
Als interimmer werken, kan veel voordelen met zich meebrengen door de vrijheid die ermee gepaard gaat. Immers bepaal je zelf hoe je je werkzaamheden uitvoert, wanneer je dit doet en hoeveel uren je maakt. Ook heb je de vrijheid om je eigen opdracht en werkomgeving uit te kiezen, waardoor je veel leert bij verschillende bedrijven en organisaties. Werken op interimbasis zorgt voor nog een aantal andere aantrekkelijke voordelen, welke stuk voor stuk belicht zullen worden.
Door als interimmer aan de slag te gaan, kun je bij veel verschillende bedrijven een kijkje nemen in de keuken, wat je ervaring verrijkt. Bij elke nieuwe opdracht doe je namelijk weer nieuwe contacten op, wat leidt tot een uitgebreid en groot netwerk binnen de sector waar je actief bent. Dit is ook voordelig voor het krijgen van vervolgopdrachten of nieuwe opdrachten, aangezien een interim professional afhankelijk is van zijn of haar netwerk voor het krijgen van werk. Ook is het leuk om nieuwe mensen te leren kennen, waardoor je er niet alleen voor staat en misschien wel gelijken kunt vinden.
Binnen een bepaalde sector kun je via deze weg veel ervaring en kennis vergaren. Opdrachtgevers zoeken vaak naar een professional die de opdracht direct kan voltooien en bekend is met de vraag binnen de sector. Interimmers vervullen binnen hun branche vaak meerdere soorten opdrachten, die uiteraard ook kunnen verschillen van elkaar. Dit betekent dat je snel een expert wordt op een bepaald gebied en ook meer gevraagd zal worden voor het uitvoeren van de hieraan verbonden taken. Als een opdrachtgever eenmaal weet dat jij de opdracht goed uitvoert, zul je sneller voor een nieuwe opdracht gevraagd worden.
Niet alleen doe je veel kennis op, je kunt het ook toepassen op verschillende situaties en in verschillende omgevingen. Doordat je te maken krijgt met veel verschillende omgevingen is het leven als zelfstandige professional nooit echt saai. Misschien werk je eerst voor een grote corporate, terwijl je daarna een opdracht uitvoert bij een kleine, opkomende startup? De processen binnen deze bedrijven kunnen heel erg anders zijn, wat ook betekent dat je je goed op deze veranderingen aan moet kunnen passen. Hierdoor verbeter je je kennis en vaardigheden ook steeds, waardoor je actief groeit als professional binnen jouw vakgebied.
Interimmers komen steeds bij een ander bedrijf terecht, waardoor zij erg flexibel worden en zich snel kunnen aanpassen aan een nieuwe omgeving. Je komt hierdoor ook veel in aanraking met uiteenlopende bedrijfsculturen, managementstijlen en organisatiestructuren. Dit zorgt ervoor dat je steeds sneller gewend raakt aan de manier van werken in een bedrijf, wat je aanpassingsvermogen vergroot. Je weet immers gelijk hoe een bedrijf in elkaar zit.
Interimmers zijn ook vaak actief in het buitenland, waardoor iemand met veel reislust in deze positie goed tot zijn recht komt. Overigens behoud je de vrijheid om zelf je eigen opdrachten te kiezen en te bepalen hoeveel je werkt en reist en voor hoelang dit is. Ook de plaats waar je actief bent, is flexibel, zodat je het zelf in de hand houdt.
Zoals al eerder is benadrukt, verdienen interimmers vaak meer dan medewerkers in vaste loondienst. Ook kun je zelf bepalen wanneer en hoeveel je je tarieven verhoogt, bijvoorbeeld wanneer er ontwikkelingen optreden in de markt. Hierbij moet je tevens zelf rekening houden met de kosten van je producten of diensten en of je bij een goede bezettingsgraad nog een hoger jaarinkomen overhoudt dan het geval zou zijn bij een vast dienstverband.
Veel bedrijven kiezen er nog steeds voor om medewerkers via een vast dienstverband aan zich te binden, maar er zijn diverse redenen waarom een organisatie juist voor een interimmer zou kiezen. Deze voordelen zullen elk kort uitgelicht worden.
Een eerste, belangrijke reden van het inhuren van interimmers is dat je voor een tijdelijke periode een vakspecialist inschakelt. Deze expertise hoef je zo niet standaard in huis te hebben en is snel beschikbaar voor de periode die jij het nodig hebt als opdrachtgever. Indien je extra werk hebt liggen, kun je dit gemakkelijk laten wegwerken door tijdelijke extra capaciteit, en ook nog door iemand die het snel en met veel kennis van zaken uit kan voeren.
In tijden van nood kan het werk zich snel opstapelen. Vaak heeft een organisatie dan gelijk iemand nodig om projecten niet te lang te laten liggen en kansen voorbij te zien gaan. Meestal kunnen interimmers al binnen een week beginnen, terwijl de zoektocht naar een geschikte vaste medewerker veel langer kan duren, gemiddeld twee tot drie maanden. Een ervaren interim professional is het gewend om zelfstandig te werken en heeft daardoor ook niet veel inwerktijd nodig, wat tevens capaciteit bespaart. Zo blijft er geen werk liggen en kunnen achterstallige projecten snel weggewerkt worden.
Dit is vooral belangrijk door het personeelstekort dat tegenwoordig in alle sectoren heerst. Ongeveer 39 procent van alle bedrijven geeft ook aan dat dit de grootste belemmering in hun bedrijfsvoering vormt, wat tevens de productiviteit en omzet naar beneden brengt.
Een ander voordeel is dat een interimmer in feite als externe in de organisatie terechtkomt, waardoor hij of zij een nieuwe kijk op de situatie kan geven. Veel routines zijn vastgeroest in organisaties, wat inefficiënt kan zijn zonder dat mensen dit bewust doorhebben. Een goede zelfstandige professional durft hier vragen over te stellen en aan te kaarten of bepaalde processen niet beter anders kunnen verlopen. Zo kijkt een bedrijf ook kritischer naar zijn eigen bedrijfsvoering. Tegelijkertijd kan zo'n externe professional oplossingen aandragen voor bepaalde problemen waar het bedrijf zelf niet uitkomt. Uiteindelijk wordt een bedrijf hier alleen maar beter van.
Doordat interimmers bij verschillende organisaties opdrachten uitvoeren, brengen zij ook nieuwe kennis mee naar jouw organisatie. Dit kan gaan om kennis over nieuwe software, ontwikkelingen die spelen in de sector, marketingcampagnes, een reorganisatie en nog veel meer. Waarschijnlijk heeft een externe professional al eerder voor dezelfde uitdagingen gestaan, waardoor problemen sneller en efficiënter opgelost kunnen worden. Zo worden fouten en inefficiënties ook beter voorkomen, aangezien de adviezen van de specialist op een brede praktijkervaring zijn gebaseerd. Daarnaast kun je als opdrachtgever ook gebruikmaken van het grote interimnetwerk dat is opgebouwd, waar je eveneens voordelige inzichten vandaan kunt halen.
Soms weet je nog niet zo goed wie een bepaalde openstaande vacature in moet vullen, waarbij een zelfstandige professional je te hulp kan schieten. Misschien kom je er wel achter hoe de functie vormgegeven moet worden en welke kwaliteiten iemand moet bezitten om dit goed te doen. De professional zelf kan hier ook een bijdrage aan leveren door de rol in te kaderen en betrokken te worden bij het selecteren van een geschikte kandidaat. Uiteindelijk kan hij of zij ook de nieuwe, vaste medewerker nog inwerken, zodat de ideale vaste kracht klaargestoomd wordt.
Een belangrijke eigenschap van een interim professional is flexibiliteit. Zelfstandig ondernemerschap draait om flexibel zijn, omdat je geen vaste werkdagen of -uren hebt en per opdrachtgever kan de vraag weer anders zijn. Zo ook de momenten waarop je inzetbaar moet zijn. Je kunt er wel wat sturing in geven, zoals niet op vaste dagen werken, maar elke opdrachtgever en onderneming is weer anders en met deze verschillende meningen en wensen moet je wel om kunnen gaan. Het werkt overigens het beste om gewoon met de stroming mee te gaan en je werkzaamheden te verrichten op het moment dat het nodig is. Ook helpt het om je werk aan te laten sluiten op dat van anderen binnen het bedrijf om een goede doorstroom te behouden. Zolang een interimmer goed presteert, zal een opdrachtgever hem of haar niet aan vaste werkdagen houden.
Naast flexibiliteit moet je ook een groot aanpassingsvermogen hebben voor de interimmarkt. Je werkt immers bij veel verschillende bedrijven die allemaal heel anders zijn opgebouwd. Je moet hierin je weg zien te vinden en je rol ook zelf een beetje vormgeven, aangezien deze niet altijd precies zo uitloopt als je van tevoren is verteld. Interimmers kunnen vaak het verzoek krijgen om taken erbij te nemen of juist over te dragen aan collega's, wat invloed heeft op de hoeveelheid uren die zij maken. Het is dus belangrijk voor interimmers om zich dienstbaar op te stellen om echt van toegevoegde waarde te zijn voor de opdrachtgever. Dit kan later weer heel erg van pas komen.
Hierop aansluitend dient een interim professional goed te kunnen luisteren, wat gaandeweg aangeleerd wordt. Door goed te luisteren, kun je de behoeften van een organisatie leren kennen, waardoor je het bedrijf ook beter van dienst kunt zijn. Dit zorgt weer voor betere resultaten en een goede samenwerking, wat later zijn vruchten weer afwerpt. Luisteren en overleggen zorgen er tevens voor dat verschillende meningen en visies dichter bij elkaar gebracht worden, wat leidt tot verbinding tussen verschillende partijen.
Solide netwerken zijn voor alle interimmers van belang en deze kunnen alleen opgebouwd worden met een vermogen om contacten te leggen. Deze contacten kunnen zowel nationaal als internationaal van pas komen, wat ligt aan het domein van jouw werkzaamheden. Je kunt dit overigens ook langzaam opbouwen door bijvoorbeeld in een bepaalde regio te beginnen en netwerkbijeenkomsten bij te wonen. Vanaf hier kun je het vervolgens uitbreiden door middel van contacten en goede aanbevelingen. Dit zorgt er namelijk voor dat je makkelijker opdrachten binnensleept en ook nieuwe kansen grijpt, zoals werken aan andere soorten opdrachten. Contacten uit je netwerk kunnen je hierbij een goede begeleiding geven, zodat je ook deze opdrachten succesvol afrondt.
Tot slot is het voor interimmers belangrijk om analytisch te denken, zodat je kansen en fouten kunt voorspellen en effectief te werk gaat. Dit zorgt er ook voor dat je ontwikkelingen in de markt gemakkelijker opmerkt, waardoor je een waardevolle toevoeging bent voor een bedrijf.
Aan de andere kant zijn er ook eigenschappen die in de weg kunnen zitten voor een zelfstandige ondernemer:
2021 was voor het interimmanagement een sterk jaar, waarin meer vertrouwen werd gegeven aan interimmers. Ook professionals zelf bleven zoeken naar nieuwe uitdagingen, waardoor de vraag binnen de interimmarkt flink is gestegen, vooral naar interimmanagers. Hoe is de stand van zaken in 2022?
Het belang van flexibiliteit is tijdens de corona-pandemie nog eens bewezen, wat de vraag naar interimmers heeft vergroot. Organisaties leggen nu vooral de focus op het aantrekken van specialisten in de boekhouding, financiële controle, kostenoptimalisatie, rapportage en regelgeving. De bank- en verzekeringssector neemt hierbij momenteel het voortouw. Op het gebied van human resources is er veel behoefte aan tijdelijke HR-directors en professionals met kennis van compensaties.
In de evolutie van de interimmarkt valt het op dat er veel vraag is naar de invulling van seniorenposities door interimmers. Dit kan komen door ziekte, maar is ook te wijten aan de grote hoeveelheid kennis en expertise van een interimmer. Dit kan hij of zij namelijk toepassen, wat een positief effect op de effectiviteit en efficiëntie van werkzaamheden kan hebben. Zodoende is het ook een strategische keuze om projecten te optimaliseren. Hierdoor blijkt het ook dat veel contracten op systematische wijze verlengd worden.
Ook is gebleken dat de markt voor interimmanagement zich in een groei bevindt. Veel organisaties zoeken naar een tijdelijke, kundige manager die een organisatie in balans kan brengen en nieuwe inzichten inbrengt. dit verhoogt de flexibiliteit van een organisatie en zorgt ervoor dat het beter kan meebewegen met de behoeften van de markt. De dag- en uurtarieven van deze interimmanagers zijn daarentegen wel stabiel gebleven, wat waarschijnlijk nog wel even zal aanhouden.
Voor de toekomst van de interimmarkt zijn een aantal voorspellingen gedaan:
De interimmarkt breidt zich steeds verder uit en omvat steeds meer sectoren, aangezien in elke sector nu een personeelstekort heerst. Ze zijn veel werkzaam in de Accounting & Finance en de juridische sector en zijn eind vorige eeuw pas echt gaan groeien in aantallen door de behoefte aan flexibiliteit. Deze eigenschap, samen met een groot aanpassingsvermogen, goed kunnen luisteren, het vermogen om contacten te leggen en analytisch denken, maken een interim specialist een aanwinst voor allerlei soorten opdrachten bij verschillende opdrachtgevers.
Interimmers genieten van veel vrijheid, de mogelijkheid om hun netwerk te vergroten en veel ervaringen op te doen en vaak een hoger salaris. Ook opdrachtgevers hebben baat bij het inhuren van zelfstandige professionals, aangezien ze snel beschikbaar zijn voor uiteenlopende projecten, een frisse blik op de situatie hebben en nieuwe kennis kunnen delen. Uiteindelijk zorgt dit voor een veelbelovend toekomstperspectief voor de interimmarkt, met alle positieve effecten van dien.
