Uit recent onderzoek is gebleken dat de arbeidsmarkt zich op een keerpunt bevindt. De hyperkrapte lijkt namelijk tot een einde gekomen te zijn, met een lage werkloosheid en hoger aantal baanvinders met een vast contract, waardoor er iets meer ademruimte lijkt te zijn.
Uit recent onderzoek is gebleken dat de arbeidsmarkt zich op een keerpunt bevindt. De hyperkrapte lijkt namelijk tot een einde gekomen te zijn, met een lage werkloosheid en hoger aantal baanvinders met een vast contract, waardoor er iets meer ademruimte lijkt te zijn. Echter, dit betekent niet dat er geen krapte meer is en de nodige stappen zullen nog genomen moeten worden om de schaarste effectief tegen te gaan en de arbeidsproductiviteit te stimuleren.
Uit een onderzoek van Intelligence Group zijn een aantal cijfers naar voren gekomen over de actuele stand van zaken op de arbeidsmarkt:
Uit de cijfers is dus gebleken dat de mate waarin de Nederlandse beroepsbevolking op zoek is naar een baan, oftewel de arbeidsmarktactiviteit, is gestegen in vergelijking met vorig jaar en zelfs met het jaar daarvoor. Dit is een positieve ontwikkeling en daarmee lijkt de hyperkrapte op een keerpunt. Echter, aan de andere kant zijn er ook veel latente baanzoekers, die niet zo actief naar een baan zoeken. Daarom is het belangrijk dat ondernemingen zich juist op deze groep richten in de strijd om personeel.
Ook bij het aantal baanwisselingen is er sprake van een afvlakking, waarnaast de sourcingsdruk onveranderd is gebleven voor het eerst sinds lange tijd. Dit is een belangrijke indicator voor schaarste op de arbeidsmarkt. Dat mensen minder van baan verwisselen kan daarnaast verwijzen naar meer vertrouwen in de arbeidsmarkt, wat ook een positieve ontwikkeling is.
Daarentegen worden nog steeds veel mensen uit de Nederlandse beroepsbevolking door een recruiter, opdrachtgever of werkgever benaderd en staan er nog veel vacatures open. De werkloosheid is overigens al een lange tijd laag in Nederland en is op dit moment slechts 3,6 procent, wat betekent dat de krapte zeker nog niet voorbij is.
Dat de hyperkrapte voorbij is, betekent niet dat alle problemen in rook zijn opgegaan. De vacaturegraad is namelijk nog steeds heel hoog, wat verwijst naar het aantal openstaande vacatures ten opzichte van het totaal aantal werkenden, en ligt nog ver boven het gemiddelde van 11,8 procent. In 2024 ligt het aantal vacatures nog steeds rond de 1,4 miljoen, wat weliswaar een afname is ten opzichte van eergaande jaren, maar nog altijd een ongekend hoog vacaturevolume is.
Er is dus een lichte verandering zichtbaar op de arbeidsmarkt, maar dit neemt niet weg dat er nog steeds veel krapte is. De sleutel tot het verminderen van de druk en krapte is het verhogen van de arbeidsproductiviteit, waardoor er meer aanbod beschikbaar komt. Een hogere arbeidsproductiviteit betekent dat hetzelfde werk wordt verricht met minder mensen, maar door een lage productiviteit is de krapte op de arbeidsmarkt juist ontstaan in Nederland. Ondertussen blijft de werkgelegenheid groeien in combinatie met een krimpende economie, wat inhoudt dat de arbeidsproductiviteit afneemt.
Deze afname is deels te wijten aan een allocatieprobleem, waarbij talent en vaardigheden niet bij de juiste baan, sector en werkgever terechtkomen. Als gevolg hiervan is er een lage motivatie onder werkenden en een hoog ziekteverzuim. Het is dus belangrijk dat werkgevers voldoende aandacht geven aan de invulling van een functie en het zoeken van de juiste kandidaat. Zelfstandigen, waaronder interim, freelance en zzp professionals, kunnen hierbij een uitkomst bieden, omdat zij zich in een bepaalde richting hebben gespecialiseerd en ervaring hebben met verschillende bedrijfsomgevingen. Zo kunnen ze efficiënt te werk gaan en weten ze goed waar hun talent ligt.
Hoewel de druk op de arbeidsmarkt iets is verlicht, is er van een ruime arbeidsmarkt voorlopig nog geen sprake. De vraag is nog steeds erg hoog in combinatie met een laag aanbod. Daarnaast blijken veel mensen niet bereid te zijn om meer te werken, waardoor er ook weinig rek is in het aanbod. Aan de andere kant is het laten maken van meer uren wel een optie om meer ruimte te creëren, mits dit extra loont. Ook als organisaties hybride arbeidsvormen overwegen, en dus zelfstandigen inhuren naast hun vaste personeel, kan een flexibelere personeelsopvulling worden gecreëerd.
Een mogelijkheid is het importeren van arbeid, waar in het verleden ook veel van gebruik is gemaakt. Echter, dit biedt geen structurele oplossing volgens experts. In plaats daarvan kan de pensioenleeftijd mogelijk worden opgeschoven, bijvoorbeeld naar 70 jaar, zodat een duurzaam extra arbeidsaanbod ontstaat. Ook dit zal op weerstand stuiten, maar kan een keerpunt van de arbeidsmarkt wel positief stimuleren.
Het einde van de tunnel rondom schaarste op de arbeidsmarkt is zeker nog niet in zicht, en in het stimuleren van de arbeidsmarktproductiviteit speelt de overheid een belangrijke rol. Samen met werkgevers en werkenden richt de overheid zich op het verbeteren van de afstemming tussen arbeidsaanbod en -vraag door bijvoorbeeld innovatie te stimuleren en werken lonender te maken. Onder andere door een nieuw stelsel voor kinderopvang hoopt het kabinet om het ouders makkelijker te maken om te werken.
Daarnaast stimuleert de overheid werkgevers om betere arbeidsvoorwaarden aan te bieden, andere wervingsmethoden toe te passen en zich te richten op onderbenutte deeltijders. Overigens hoopt de overheid werkenden zelf ook aan te sporen. Immers biedt de krapte op de arbeidsmarkt meer keuze en werkenden kunnen meer eisen, waardoor ze werk kunnen vinden dat beter past bij hun voorkeuren en lonender is.
Ben jij als zelfstandige op zoek naar een functie die helemaal bij jou past? Of ben je een opdrachtgever en op zoek naar het juiste talent? Stuur je cv op of meld je aan en wij maken de ideale match.
