Het zelfstandig ondernemerschap gaat gepaard met een aantal onzekerheden als gevolg van de hoge verantwoordelijkheid die een zelfstandige heeft voor zijn of haar eigen inkomen.
Het zelfstandig ondernemerschap gaat gepaard met een aantal onzekerheden als gevolg van de hoge verantwoordelijkheid die een zelfstandige heeft voor zijn of haar eigen inkomen. Er zijn veel succesverhalen op dit gebied, maar ook veel zelfstandige professionals die in de problemen komen en met schulden opgescheept zitten. Er zijn verschillende hulpmiddelen om uit de schulden te komen, maar toch blijkt er een drempel te bestaan voor zelfstandigen om hulp te zoeken. De schaamte die zij ervaren, zit hulpverlening in de weg en kan de problemen verergeren.
Zelfstandige ondernemers zijn in allerlei sectoren en beroepen actief en het betreft een groeiende groep werkenden in Nederland. Het is belangrijk om een duidelijk plan te ontwerpen voor de start van een eigen onderneming en de juiste voorbereidingen te treffen. Daarnaast moet de administratie voortdurend goed worden bijgehouden om de financiële kant van het ondernemen op orde te houden en het overzicht te bewaren. Toch zijn er ook veel interim, freelance en zzp professionals die niet voldoende kennis hebben van het ondernemerschap en zo later in de problemen kunnen komen.
Daarnaast krijgen zelfstandigen te maken met een aantal onzekerheden. Zo is het belangrijk om een goed onderscheidend vermogen te hebben om een concurrentievoordeel te behalen. Het opbouwen van een klantenbestand kan moeizaam op gang komen, er kunnen binnen bepaalde perioden weinig opdrachten beschikbaar zijn en een zelfstandige kan onverwachts arbeidsongeschikt raken. Deze factoren zijn allemaal van invloed op het inkomen van een zelfstandige professional en het kan voorkomen dat hij of zij in de schulden komt te zitten.
Naar schatting heeft zelfs 25 procent van alle zelfstandigen schulden, wat een groeiend aantal is. De gemiddelde schuld van een interimmer, freelancer of zzp'er is hierbij 135.000 euro, zoals blijkt uit een onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK). Toch zoekt een klein deel hiervan ook daadwerkelijk hulp om de financiële problemen aan te pakken, waardoor de schulden gemakkelijker opstapelen.
Dit probleem wordt gedeeltelijk verweten aan het gemak waarmee men een eigen onderneming kan opzetten. Zonder veel begeleiding en kennis kan iemand zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK) en starten als zelfstandige. Veel zelfstandige professionals zijn echter niet voldoende op de hoogte van de risico's die hierbij komen kijken. Daarnaast lopen zakelijk en privé bij veel kleine zelfstandigen snel door elkaar, waardoor zij het financiële overzicht kwijt raken. Het betalen van belastingen wordt dan gemakkelijk naar de achtergrond verplaatst. Zodoende ontstaat al snel de eerste schuld, de belastingschuld.
Overigens is het niet altijd even duidelijk wat voor steun zelfstandigen kunnen krijgen. Wanneer zij aankloppen bij de gemeente moeten ze bijvoorbeeld vaak eerst hun onderneming beëindigen voor ze toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening krijgen. Echter, deze stap betekent tegelijkertijd het vervallen van het inkomen en kan een zeer emotionele beslissing zijn.
Het is dus belangrijk voor zelfstandigen met schulden om hun trots en eer opzij te zetten, zodat zij vroegtijdig hulp vragen voor hun financiële problemen. Tegelijkertijd moet er ook voldoende schuldhulpverlening beschikbaar zijn om deze groeiende groep werkenden in Nederland op te vangen. De grote verschillen tussen gemeenten op het gebied van schuldhulpverlening is hierbij een eerste knelpunt, terwijl gemeenten juist van elkaars kennis en ervaringen gebruik kunnen maken. In aanvulling hierop is het belangrijk dat ondernemers de juiste aandacht en begeleiding krijgen, omdat hun situatie heel anders is dan bij particulieren. De bedragen zijn vaak veel groter en meestal lopen zelfstandigen al een lange tijd rond met financiële problemen. Bovendien kunnen gemeenten een groot deel van de schuldhulpverlening uitbesteden aan externe partijen, waardoor sneller en beter hulp gegeven kan worden.
Er zijn verschillende manieren waarop zelfstandigen hulp kunnen krijgen in het geval van financiële problemen. Een voorbeeld hiervan zijn toeslagen, waar iemand voor in aanmerking komt als hij of zij geen inkomen heeft. Daarnaast is er de Bijzondere bijstand zelfstandigen (Bbz), wat bij de gemeente kan worden aangevraagd. Hiervoor moet de zelfstandige in kwestie wel aan een aantal eisen voldoen en de gemeente beslist uiteindelijk of de bijstandsregeling wordt toegekend.
Een andere vorm van financiële ondersteuning is de wettelijke schuldsanering. In dit geval moet de onderneming wel beëindigd worden en de rechtbank wijst vervolgens een bewindvoerder aan. Als de zelfstandige met schulden zich netjes aan alle verplichtingen houdt, worden de resterende schulden niet meer juridisch afdwingbaar. Zo krijgt hij of zij als het ware een schone lei. Iemand die 55 jaar of ouder is kan daarnaast overwegen om een beroep op de Wet inkomensvoorziening oudere of gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) te doen. Het inkomen wordt dan tot het bijstandsniveau aangevuld en deze uitkering kan eveneens bij de gemeente aangevraagd worden. Ook in dit geval moet de onderneming eerst beëindigd worden.
Er zijn dus een aantal manieren waarop zelfstandige ondernemers hulp kunnen krijgen als ze schulden hebben. Echter, het beste is uiteraard om financiële problemen te voorkomen. Dit betekent dat ondernemers op tijd advies moeten vragen én krijgen bij vraagstukken rondom het zelfstandig ondernemerschap, en specifiek op het gebied van financiën. Meer dan de helft van de zelfstandigen vraagt op dit moment namelijk geen advies, zoals blijkt uit een onderzoek van de KVK.
Reflectie is essentieel voor zelfstandigen, waarbij ze regelmatig vragen moeten stellen aan zichzelf en de stand van zaken bij hun onderneming moeten evalueren. Voor zulk soort vragen, en het krijgen van advies en financiële ondersteuning en begeleiding, stellen veel gemeenten professionals beschikbaar. Zo kunnen zorgen over geldzaken worden geuit en worden schulden en andere problemen met een eigen onderneming zo veel mogelijk voorkomen.
Ben jij een opdrachtgever en op zoek naar een goede interim, freelance of zzp professional om een openstaande opdracht in te vullen? Of ben jij juist zo'n zelfstandige ondernemer die ruimte heeft in zijn of haar agenda voor een nieuwe uitdaging? Bij Bureau Ad Interim helpen wij jou verder door de ideale match te maken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
