Goudsmeden, kaarsenmakers en schoenmakers zijn voorbeelden van ambachtelijke beroepen die momenteel steeds meer uit het straatbeeld verdwijnen.
Goudsmeden, kaarsenmakers en schoenmakers zijn voorbeelden van ambachtelijke beroepen die momenteel steeds meer uit het straatbeeld verdwijnen. Consumenten laten kapotte producten steeds minder repareren, waarnaast ambachtslieden te lijden hebben onder de krapte op de woningmarkt en het gebrek aan populariteit in het onderwijs. Waarom zijn ambachtelijke beroepen nog steeds heel belangrijk en wat zijn essentiële initiatieven om deze beroepen in Nederland te behouden?
Een ambacht staat voor iets wat met de hand gemaakt wordt, maar verwijst in de praktijk naar het maken van allerlei soorten producten en het leveren van diverse diensten, wat ook met behulp van machines gebeurt. Er zijn allerlei soorten ambachtelijke beroepen in Nederland, zoals bakker, slager, kapper, fietsenmaker, schoonheidsspecialist, schoenmaker en audicien. Niet iedereen kan zich echter een ambachtslied noemen, aangezien het gaat om het maken van unieke objecten. Hierbij komt veel maatwerk en precisie kijken en wordt er in een specifiek vakgebied geopereerd. Zo waarborgen ambachtslieden originaliteit in hun werk.
Veel ambachtslieden werken zelfstandig en ongeveer 170.000 bedrijven in Nederland behoren tot het kleinschalige ambacht, wat betekent dat het bedrijven zijn met maximaal tien werkzame personen. Van alle ambachtelijke bedrijven is maar liefst 84 procent een zelfstandig beroepsbeoefenaar, oftewel een interim, freelance of zzp professional. Dit zijn echte vakmannen en -vrouwen die hun eigen originele en creatieve producten of diensten leveren.
Hoewel er veel verschillende ambachten zijn en ook veel ambachtelijke ondernemingen, worden ambachtelijke beroepen ernstig bedreigd. Er is immers een tekort aan ambachtslieden, wat steeds verder oploopt. Bovendien is deze groep behoorlijk vergrijsd, wat voor kleinschalige ambachtelijke beroepen leidt tot een groot probleem. Vooral in grote steden verdwijnen steeds meer ambachtelijke bedrijven uit het straatbeeld, waardoor er voornamelijk grote ketens, woontorens en kantoren overblijven.
Veel oude vakmannen en -vrouwen gaan daarnaast in de komende jaren met pensioen, terwijl er tegelijkertijd weinig instroom is van jongeren. Veel ambachtelijke beroepen hebben een stoffig imago, waardoor de instroom gestokt is. Zo ook de opleiding tot dakdekker, die op papier nog wel bestaat, maar waarbij er in de praktijk nauwelijks meer dakdekkers opgeleid worden. Ook andere klus- en bouwopleidingen zijn niet zo populair meer, waardoor er grote tekorten ontstaan in het werkveld en bestaande ambachtslieden amper een opvolger kunnen vinden. Het verdwijnen van opleidingen voor ambachtswerk zorgt weer voor nog minder mogelijkheden voor jongeren om zich tot dit werk te laten opleiden, waardoor een negatieve spiraal ontstaat.
Ambachtelijk werk is daarentegen wel heel belangrijk voor de Nederlandse economie, omdat het gaat om duurzame beroepen die essentiële diensten en producten leveren. Immers dragen veel ambachtelijke beroepen bij aan het verminderen van het gebruik van nieuwe grondstoffen en het creëren van circulaire steden, wat de ambitie is van veel Nederlandse steden. Dit betekent zelf materialen produceren, repareren en in nieuwe producten verwerken.
Ambachtslieden richten zich nu juist op deze visie door fietsen of schoenen te repareren, huizen te verduurzamen en onnodige verspilling tegen te gaan. Echter, zij worden in hun werk belemmerd door de stijgende prijzen van woningen en huurcontracten, waardoor ze met moeite in de stad kunnen blijven. Om deze trend tegen te gaan, zijn er initiatieven nodig die ambachtelijke beroepen interessanter en makkelijker maken om te beoefenen.
Allereerst wordt er door veel gemeenten gewerkt aan het behoud van ambachtslieden in de stad en het straatbeeld door middel van specifieke regelgeving. In bepaalde delen van Amsterdam geldt bijvoorbeeld dat voor elk ambachtelijk bedrijf dat vertrekt op dezelfde plek een nieuw ambachtelijk bedrijf in de plaats moet komen. Hiermee wordt het belang van ambachtslieden in steden erkend en wordt hun werk gestimuleerd. Ook zorgen dit soort regels voor meer baanzekerheid voor jongeren en blijven mensen op de hoogte van het bestaan van zulke belangrijke ambachten.
Verder moet het ook makkelijker worden voor mensen om zich te laten bij- en omscholen tot ambachtslied. Zo wordt er meer aandacht gegeven aan ambachtelijke beroepen en kunnen mensen uit het bedrijfsleven gemakkelijk met hun handen aan de slag gaan. Dit kan bijvoorbeeld van pas komen als zij niet meer genoeg voldoening halen uit hun huidige werk of op hun oude dag eens iets compleet anders willen doen dat ook nog als hobby aanvoelt. Zeker gezien de hoge noodzaak van specialistische ambachtslieden, is de kans op het vinden van een baan heel groot.
Niet alleen werkenden, maar ook toekomstige werkenden moeten geënthousiasmeerd worden voor ambachtelijk werk. Om dit te bereiken, worden er steeds meer evenementen georganiseerd, zoals het Ambacht in Beeld Festival, waar scholieren op een laagdrempelige manier kennis kunnen maken met ambachten als glasblazer, houtbewerker en diamantslijper.
Daarnaast is de Ambachtsacademie opgericht, om ambachtelijke ondernemers op te leiden in een specifiek vakgebied en daarmee de opleidingsstructuur te verbreden. Op deze manier kunnen meer opleidingen voor ambachten aangeboden worden en wordt een doorlopende leerlijn gerealiseerd. Hier kunnen ambachtslieden zich namelijk ook onderscheiden door middel van diploma's en certificaten. Dit zorgt voor meer loopbaanperspectief bij jongeren en geeft erkenning voor vakmanschap.
De aandacht wordt ook op ambachten gevestigd door platforms en websites waar Nederlandse ambachtslieden samen producten en diensten op kunnen aanbieden. Hierdoor bereiken ze meer consumenten die op zoek zijn naar ambachtelijk werk, en kunnen ambachten meegaan met de tijd. Door dit soort initiatieven kunnen ambachtelijke beroepen weer populair worden en behouden blijven in het straatbeeld.
Dat oude ambachten weer helemaal hip en trendy kunnen worden, is bijvoorbeeld bewezen door bierbrouwers en kappers. Echter, ook in de paardensport kan veel geld verdiend worden, en groentekwekers, barista's, en koeriers zijn weer razend populair tegenwoordig. Daarnaast gaan we steeds meer op zoek naar natuurlijke, traditionele producten, zoals honing van de imker, brood van de bakker en vlees van de slager.
Ben jij een creatieve, originele freelance, zzp of interim zelfstandige ambachtsman of -vrouw en op zoek naar de ideale opdrachtgever om vakmanschap aan te leveren? Stuur je cv naar ons op en wij bij Bureau Ad Interim helpen je verder. Of doe juist een aanvraag als opdrachtgever en wij maken de ideale match.
