De arbeidsmarkt bestaat uit verschillende generaties, zoals de traditionele babyboomers, praktische generatie X, digitale millennials en zelfstandige generatie Z. Op de werkvloer kunnen generatieverschillen tot spanningen leiden.
De arbeidsmarkt bestaat uit verschillende generaties, zoals de traditionele babyboomers, praktische generatie X, digitale millennials en zelfstandige generatie Z. Op de werkvloer kunnen generatieverschillen tot spanningen leiden. Verschillende opvattingen, werkethieken en ideeën kunnen zo leiden tot een generatiekloof, wat de productiviteit en effectiviteit van werknemers en teams aantast. Wat is de oorzaak van de generatiekloof op de werkvloer en in hoeverre beïnvloedt dit de werksfeer voor zelfstandigen?
Verschillende generaties op de werkvloer leiden tot spanningen en dit heeft gezorgd voor een generatiekloof tussen millennials en generatie X en babyboomers en generatie X. Jongere werkenden vinden oudere collega's bot, en omgekeerd worden jongeren als gevoelig bestempeld. Er zijn ook verschillen qua werkhouding. Veel organisatiestructuren zijn wellicht ook nog erg traditioneel en daardoor nog minder geschikt voor de nieuwe generatie werkenden in Nederland. Jongeren werken immers graag op hun eigen werktijden, omdat er ook tijd over moet blijven voor vrijetijdsbezigheden.
Op de werkvloer worden vaak irritaties geuit over de luie gen Z en stugge boomers, maar deze stereotypen versterken alleen maar de generatiekloof die er al is. Hoewel jongere en oudere werkenden verschillen op diverse werkgerelateerde gebieden, willen de meesten gewoon graag werken en hun steentje bijdragen. De verschillen hoeven dus niet zo groot te zijn, omdat veel werkenden dezelfde aspecten belangrijk vinden bij hun werk.
Een generatiekloof kan zorgen voor spanningen op de werkvloer en zowel zelfstandigen als werknemers in loondienst kunnen hier last van hebben. Drie factoren hebben de afgelopen jaren bijgedragen aan deze kloof.
Waar vroeger veel gedrag op de werkvloer gedoogd werd, trekt iedereen tegenwoordig zijn mond open over grensoverschrijdend gedrag. Dit zorgt ervoor dat de cijfers van werknemers die aangeven dat ze worden lastiggevallen op de werkvloer schrikbarend hoog zijn. 1 op de 5 jonge vrouwelijke werknemers zegt zodoende te maken te hebben met vervelende opmerkingen en erger grensoverschrijdend gedrag. De norm van wat acceptabel is, is verschoven door het feminisme en vrouwen willen gelijkwaardig behandeld worden. Voor het oudere, mannelijke personeel kan het dan lijken of ze geen grappen meer mogen maken en alsof ze zich heel erg in moeten houden.
Jongeren stellen zich daarnaast vaak gevoeliger op dan ouderen. Jongvolwassenen zijn gevoeliger voor opmerkingen en uiten hun mening sneller. Ze krijgen tevens sneller stress van gespannen situaties en conflicten op de werkvloer en hebben daardoor sneller burn-outklachten. Deze kwetsbaarheid van de jonge generaties is met name het gevolg van het taboe op hulp vragen, wat juist nog een vrij traditionele gedachte is. Het is dus belangrijk dat organisatiestructuren stimuleren dat mensen ervoor uitkomen als ze mentaal worstelen.
Corona is ook niet bevorderlijk geweest voor de generatiekloof op de werkvloer. Hoewel bij veel ouderen het mentale effect van de pandemie niet meer zichtbaar is, hebben jongere werkenden nog last van de klap. Ze lopen twee jaar achter met hun socialisatie en het heeft hun studiefase en stages flink beïnvloed. Echter, deze jaren zijn wel heel belangrijk bij het vormen van sociale vaardigheden op werkgebied. Als gevolg hiervan hebben veel jongeren er moeite mee als ze op hun fouten worden aangesproken.
Door corona heeft de wereld van werk ook een andere vorm gekregen, wat de oudere generatie juist weer meer heeft aangetast. Zij hebben meer moeite met verandering, maar moeten zich nu juist meer dan eerst aanpassen aan digitale ontwikkelingen en toepassingen, zoals werken op afstand. De digitalisatie is namelijk in een stroomversnelling gekomen, waardoor steeds meer online kan. Waar jongeren geen reistijd kwijt willen zijn en videobellen handiger vinden, hebben ouderen juist de behoefte om naar elkaar te luisteren in een fysieke vergaderruimte.
Door de vergrijzing zijn de jongere werkenden van nu degene die de klap moeten opvangen. Daarom is het belangrijk dat ze zich thuis voelen op de arbeidsmarkt en de kans krijgen om deze te moderniseren. Dit geldt zowel voor mensen in loondienst als voor zelfstandigen, wat een groeiende groep is. De jonge werkende van tegenwoordig stelt flexibiliteit, autonomie en werkgeluk centraal en hier is het zelfstandig ondernemerschap onlosmakelijk mee verbonden.
Eind 2022 hadden 82.000 jongeren van 15 tot 25 jaar als hoofdbaan interimmer, freelancer of zzp'er. Dit is een toename van 41 procent ten opzichte van een jaar eerder. Onder oudere leeftijdsgroepen nam het aantal zelfstandige ondernemers ook wel toe, maar aanzienlijk minder dan bij de jongere generaties. Bovendien neemt het aantal oudere zelfstandigen vooral toe in beroepsgroepen waar al veel zelfstandigen werkzaam zijn, zoals architecten, psychologen en sociologen. Jonge zelfstandige professionals richten zich daarentegen juist meer op beroepsgroepen waar hoofdzakelijk werknemers in loondienst werkzaam zijn, al dan niet met een flexibel contract. Dit komt omdat ook veel studenten en scholieren als bijbaan zelfstandige worden, waardoor ze in minder tijd meer geld kunnen verdienen.
Echter, jonge zelfstandigen worden niet altijd met open armen ontvangen, bijvoorbeeld als oudere vaste werknemers steeds met nieuwe flexibele krachten moeten werken. Waar de jongere generatie flexibiliteit en autonomie als belangrijke waarden ziet, kan de oudere generatie dit als een aanval op structuur en vastigheid ervaren. Tevens kunnen jonge zelfstandigen als bedreiging gezien worden voor baanzekerheid en oudere werknemers die al lange tijd in dienst zijn zullen het niet zien zitten dat een jonge zelfstandige hun komt vertellen wat ze moeten doen.
De generatiekloof kan dus voor spanningen zorgen op de werkvloer, maar er zijn gelukkig manieren waarop deze kloof overbrugd kan worden. De babyboomers en generatie X komen veelal uit een tijd waarin er beperkte communicatiemiddelen waren. Ze hebben veel ervaring en het is belangrijk dat jongere generaties werkenden en zelfstandigen dit respecteren. Daarnaast zijn zij een duidelijke hiërarchie gewend op de werkvloer en veranderingen in de organisatiestructuur moeten dan ook op een langzame manier geïmplementeerd worden.
Millennials, of generatie Y, zijn de twintigers en dertigers op de arbeidsmarkt die volop zijn opgegroeid met internet en ambitieus en creatief zijn. Samen met generatie Z zijn millennials uiterst zelfstandig en ze zoeken naar flexibiliteit in een baan. Oudere generaties kunnen zich hiervoor openstellen en organisaties dienen duidelijk aan te geven wat er mogelijk is. Bovendien is het belangrijk om kritiek zakelijk te houden en jongeren voldoende te betrekken bij veranderingen.
Ben jij een interim, freelance of zzp professional of een opdrachtgever met een openstaande functie? Bij Bureau Ad Interim kun jij terecht voor de ideale match door je cv op te sturen of een aanvraag te doen.
