Vanaf 1 januari 2025 zal de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), als vervanging van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), gehandhaafd worden.
Vanaf 1 januari 2025 zal de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), als vervanging van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR), gehandhaafd worden. Dit zorgt ervoor dat veel opdrachten niet meer beschikbaar zijn voor interim, freelance en zzp professionals. Als gevolg hiervan krijgen opdrachtgevers, bemiddelaars en zelfstandigen te maken met grote uitdagingen. Daarnaast zullen zelfstandigen moeten kijken naar alternatieven van het traditionele zzp'en.
Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, worstelt de overheid al een tijdje met passende maatregelen. Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand zich voordoet als zelfstandige, terwijl er eigenlijk sprake is van een dienstverband. Zodoende is de Wet DBA in het leven geroepen om een gelijker speelveld te creëren en ervoor te zorgen dat er goede afspraken gemaakt worden over werkrelaties. Echter, deze maatregelen hebben een grote impact op de inhuur van interim, freelance en zzp professionals. Immers zullen veel opdrachten niet meer toegankelijk zijn voor zelfstandigen en kunnen zelfstandigen niet zomaar op dezelfde manier door.
In diverse sectoren en bij verschillende bedrijven, waaronder het onderwijs, de gezondheidszorg, energiebedrijven, mediabedrijven en de bouw, neemt het aantal opdrachten voor zelfstandigen af. Dit komt doordat opdrachtgevers door de Wet DBA meer verantwoordelijkheden krijgen voor een arbeidsovereenkomst met zelfstandigen. Als gevolg hiervan lopen opdrachtgevers veel meer risico's dan voorheen en wordt de groep van beschikbare zelfstandige professionals steeds kleiner. Bovendien zijn veel zelfstandigen niet bereid om zomaar in dienstverband te treden, waardoor vacatures onvervuld blijven.
Bemiddelaars hebben tevens te maken met een flinke uitdaging. Ze moeten namelijk een intensief communicatie- en informatietraject verzorgen en goed kunnen uitleggen wat wel en niet mag. Daarnaast moeten ze de alternatieven verkennen en goed op de hoogte zijn van de verplichtingen.
Ten slotte is het voor veel zelfstandigen nog niet altijd duidelijk waarom ze bepaalde opdrachten niet meer kunnen doen of wat ze moeten doen om aan de regels te voldoen. Zij worden door de maatregelen beknot in hun vrijheid en mogelijkheden, terwijl dit juist een belangrijk argument is voor zelfstandigen om een eigen onderneming te hebben. Veel zelfstandigen zullen op een andere manier zaken moeten doen, zeker aangezien één op de drie zzp'ers voor maar één opdrachtgever werkt. Volgens de Wet DBA worden zij dan al snel als schijnzelfstandige gezien en moet hun opdrachtgever hen in loondienst nemen.
De gevolgen voor zelfstandig ondernemers zijn dus groot en in sommige sectoren is dit een groot probleem. Zo maken veel zzp'ers in de zorg zich zorgen. Nu de handhaving op schijnzelfstandigheid dichterbij komt, moeten zij hun manier van werken gaan aanpassen. Een groot deel van de zelfstandige zorgprofessionals is niet bereid om bij dwang in dienstverband te gaan. Als gevolg zou 75 procent van de zelfstandigen in de zorg bij een verplicht dienstverband vertrekken. Op dit moment denkt een groot deel van de zelfstandigen in de zorg al na over stoppen en het verlaten van de zorg.
Desalniettemin is de zzp'er in de zorg onmisbaar. Bovendien is het gemiddelde profiel iemand met veel werkervaring, die hoogopgeleid is en graag wil investeren in bijscholing. Naast de onzekere toekomst als zelfstandige vanaf 2025 is een andere belangrijke reden voor uitstroom onder zelfstandigen in de zorg dat zij hun beroep als zzp'er niet meer op de manier kunnen uitvoeren die ze graag willen.
Het traditioneel zzp'en gaat dus flink veranderen door de nieuwe maatregelen en de handhaving op schijnzelfstandigheid. Als een opdracht niet meer toegankelijk is voor een zelfstandige professional kan deze voortaan alleen uitgevoerd worden vanuit een arbeidsrechtelijk dienstverband. Hiervoor zijn verschillende dienstverbanden mogelijk, waarbij diverse factoren een rol spelen. Denk hierbij aan de verdiencapaciteit, de gewenste eigen regie en het beleid voor de inhuur van zelfstandigen. Bij deze vormen van dienstverband heeft een zelfstandige recht op sociale zekerheid en hij of zij voldoet aan de Wet DBA.
Allereerst kunnen zelfstandigen een dienstverband aangaan bij de opdrachtgever door een arbeidsovereenkomst te treffen. Dit is een overeenkomst waarbij de zelfstandige zich als werknemer bindt aan een werkgever tegen loon. Drie elementen moeten hierbij aanwezig zijn:
Het is mogelijk om volledig in dienstverband te treden, maar veel mensen kiezen ook voor parttime werken in loondienst en parttime zelfstandig ondernemen. Hierbij geniet iemand van sociale en financiële zekerheid, maar behoudt ook de vrijheid om werkzaamheden zelf in te vullen.
Een ander alternatief is in dienst treden bij een intermediair op basis van detachering of uitzending. Hierbij wordt een zelfstandige wel verloond, maar hij of zij behoudt veel eigen regie en flexibiliteit. Immers kan een intermediair op dezelfde manier helpen met het vinden van opdrachten. Het verschil is echter dat er netto minder verdiensten zijn, omdat er meer belasting betaald wordt. Daartegenover staat meer sociale zekerheid dan als zelfstandig ondernemer.
Ten slotte kunnen zelfstandigen kiezen voor ondernemer zijn met een DUBV. Dit is een BV die zo is opgezet dat er maar één werknemer is. Zodoende ontvangt de zelfstandige "gezag" van zichzelf en niet van anderen, waardoor het zelfs mogelijk is om het hele jaar te werken voor één opdrachtgever. Deze keuze zorgt er ook voor dat een zelfstandige is verzekerd tegen werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Desalniettemin wordt de zelfstandige in kwestie dan wel verloond, wat betekent dat er ook meer sociale premies en belasting betaald moeten worden.
Elk alternatief van het traditionele zzp'en heeft zijn eigen voor- en nadelen en wat de beste keuze is, hangt af van de persoonlijke situatie en voorkeuren.
Ben jij een interim, freelance of zzp professional en op zoek naar een nieuwe opdracht? Of ben je juist een opdrachtgever met een openstaande vacature? Bij Bureau Ad Interim maken we de perfecte match, dus stuur nu je cv op of doe een aanvraag en wij helpen je verder.
