In de praktijk denkt men bij strafrecht vaak aan criminaliteit buiten de deur: diefstal, geweld, witwassen. Maar ook binnen een bedrijf kunnen strafbare feiten plaatsvinden, en dat kan grote gevolgen hebben voor de onderneming zelf. Wat als een medewerker fraude pleegt, een datalek veroorzaakt of veiligheidsregels aan zijn laars lapt? De schade kan dan niet alleen financiële gevolgen, maar ook strafrechtelijke consequenties hebben voor de werkgever.

Het strafrecht stopt niet bij de voordeur

Een individuele fout van een werknemer kan de aandacht trekken van het Openbaar Ministerie, zeker als blijkt dat die fout ontstaat vanuit een vast patroon is of het gevolg van gebrekkig toezicht. In juridische termen gaat het dan om 'handelen in de sfeer van de onderneming'. Dat betekent dat het gedrag van de medewerker kan worden toegerekend aan de organisatie zelf.

Een veelvoorkomend misverstand is dat een werkgever alleen strafrechtelijk aansprakelijk is als er sprake is van medeweten of goedkeuring. In werkelijkheid hoeft dat echter niet zo te zijn. Als blijkt dat er sprake is van nalatigheid, gebrekkig toezicht of onvoldoende interne controle, dan kan het bedrijf of de bestuurder alsnog worden vervolgd.

Een voorbeeld uit de praktijk

Stel: een werknemer declareert structureel te veel uren bij een opdrachtgever. Hij doet dit op eigen houtje, zonder medeweten van de leiding. Toch ziet het Openbaar Ministerie dit als bedrijfsfraude, omdat de handelingen plaatsvonden binnen de kaders van het werk en met gebruik van bedrijfsmiddelen.

In zo'n geval wordt niet alleen de werknemer, maar ook de onderneming kritisch bekeken. Is er sprake geweest van toezicht? Waren er signalen genegeerd? Had de fraude voorkomen kunnen worden? Wordt dit ook bij andere opdrachtgevers gedaan?

Om strafrechtelijke risico's te beperken, is het belangrijk om de interne processen goed op orde te hebben. Denk hierbij aan duidelijke gedragscodes, actieve compliance, regelmatige controlemomenten en een veilige meldcultuur.

Wanneer je als organisatie kan tonen dat de interne zaken op orde zijn, is de kans kleiner dat het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaat.
Bovendien speelt transparantie hierbij een belangrijke rol. Het op tijd en serieus oppakken van signalen, intern onderzoek en eventueel het maken van een melding bij de autoriteiten, kunnen allemaal bijdragen aan het beperken van de strafrechtelijke gevolgen.

De rol van de strafrechtadvocaat

Bij verdenking of onderzoek door het Openbaar Ministerie is het raadzaam om direct juridisch advies in te winnen. Een gespecialiseerde strafrecht advocaat helpt niet alleen bij de verdediging, maar ook bij het analyseren van de interne structuur van het bedrijf. Daarnaast kan zo'n expert adviseren over preventieve maatregelen en compliance, zodat toekomstige risico's worden beperkt.

Strafrecht in de bedrijfscontext vraagt om een scherp oog voor zowel juridische als organisatorische processen. Wat zich binnen de muren van een onderneming afspeelt, kan onverwacht buiten die muren juridische gevolgen krijgen. Het is daarom zaak om alert te zijn op interne risico's en daar proactief op te handelen.

Voor meer informatie over rechtsituaties biedt Eersterechtshulp informatie en een overzicht van beschikbare advocaten voor allerlei situaties.